Muzeum Regionalne Zasłużone dla Miasta Stalowa Wola

Decyzją Rady Miasta, Muzeum Regionalne w Stalowej Woli, otrzymało tytuł Zasłużony dla Miasta Stalowa Wola.

Muzeum Regionalne w Stalowej Woli powstało w 1999 roku. To samorządowa instytucja kultury, wpisana do Państwowego Rejestru Muzeów. Funkcjonuje w trzech zabytkowych budynkach, które na potrzeby działalności kulturalnej zostały poddane kompleksowej rewitalizacji i modernizacji. Od 2022 roku jest muzeum oddziałowym. Główna siedziba Muzeum od 2002 roku znajduje się w osiemnastowiecznym Zamku Lubomirskich.

Muzeum Regionalne w Stalowej Woli realizuje swoją misję przez gromadzenie i zabezpieczanie zbiorów, ich naukowe opracowanie, prowadzenie prac badawczych i konserwatorskich, organizację wystaw i wydarzeń kulturalnych oraz działalność edukacyjną, popularyzatorską, wydawniczą z zakresu architektury i sztuki, historii, archeologii oraz etnografii. Ponadto zapewnia zaplecze naukowo-edukacyjne dla uczniów, studentów, badaczy i historyków. Aktywnie uczestniczy w procesie kształtowania lokalnej świadomości historycznej, zachęca społeczność do współpracy w zakresie wymiany myśli naukowej z różnych dyscyplin wiedzy, a także buduje lokalną tożsamość Stalowej Woli, regionu i jego mieszkańców. W oparciu o te idee prowadzi szeroką działalność edukacyjną, kierowaną do odbiorców w różnym wieku. Pracownicy działu edukacji i działów merytorycznych opracowują programy edukacyjne w oparciu o dostępne wystawy, ale też dotyczące szeroko rozumianej historii regionu. Stalowowolskie Muzeum Regionalne to przede wszystkim pracownicy, fachowcy posiadający wyjątkową wiedzę i umiejętności, przez co istotnie wpływają na rozwój intelektualny i kulturalny mieszkańców regionu, dla których często Muzeum jest miejscem pierwszego kontaktu ze sztuką, kulturą i dziedzictwem.

Muzeum znane jest głównie ze znakomitych wystaw sztuki dawnej, szlaków tematycznych, promocji architektury modernizmu i kolekcji sztuki (m.in. twórczości Alfonsa Karpińskiego, Stefana Norblina) i rzemiosła art déco oraz działań na rzecz osób z niepełnosprawnościami. Owocem pracy stalowowolskich muzealników jest m.in. projekt „Przystanki naszej historii”. To atrakcyjna forma ścieżki edukacyjnej, składającej się z ośmiu „Ekopunktów informacji o lokalnym dziedzictwie”, usytuowanych w pobliżu zabytkowych budynków i historycznych miejsc na terenie osiedli Charzewice, Rozwadów oraz dawnej wsi Pławo. Dzięki nim mieszkańcy i turyści będą mogli lepiej poznać historię i zabytki Stalowej Woli. Towarzyszy jej mobilna aplikacja, ułatwiająca korzystanie z ekopunktów.

Pracownicy Muzeum prowadzą długoterminowe prace badawcze, które sukcesywnie akcentowane są organizacją różnych wydarzeń oraz kolejnymi publikacjami. Działania te angażują lokalną społeczność, na co przykładami są między innymi tematy: kultura ludowa Lasowiaków, działalność i twórczość Marii Kozłowej, społeczność żydowska w Rozwadowie, czasy I i II wojny światowej oraz historia Stalowej Woli. Projekt „Stalowowolanie. Kim jesteśmy”, rozpoczęty w 2015 roku, do dziś aktywizuje mieszkańców, szczególnie młodzież szkolną.

W swojej dotychczasowej działalności Muzeum Regionalne w Stalowej Woli przygotowało 524 wystawy w Stalowej Woli, na terenie Polski i za granicą. Ekspozycje zaprezentowane w naszym mieście obejrzało do tej pory 748 780 osób. Na wystawach przygotowanych przez Muzeum a prezentowanych poza Stalową Wolą i za granicą Polski frekwencja wyniosła 299 590 osób. Daje to łącznie niebagatelną liczbę 1 048 370 zwiedzających od początku istnienia Muzeum Regionalnego do jesieni 2024 roku.

W ciągu 25 lat działalności Muzeum Regionalne w Stalowej Woli zgromadziło pokaźne zbiory. W inwentarzach działów: sztuka, archeologia, etnografia, historia, COP oraz archiwum zgromadzono łącznie 11 013 obiektów, a inwentarz biblioteki muzealnej liczy 4937 pozycji książkowych.

Muzeum systematycznie organizuje konferencje i sympozja, będące efektem badań naukowych pracowników. Dotąd odbyło się 31 takich wydarzeń. Niezwykle ważnym obszarem działalności jest dla muzeum również aktywność wydawnicza. Wśród 166 wydanych dotąd publikacji są katalogi wystaw, monografie, przewodniki, książki edukacyjne dla dzieci i dorosłych. Przywołać warto chociaż niektóre, ważne dla badania historii regiony: „Stalowa Wola. Europejskie miasto modernistyczne”, „Nekropolie Wielkiej Wojny nad Wisłą i Sanem”, „Żyd, mój sąsiad”, „Regionalny słownik biograficzny”, „Szkło i porcelana ze zbiorów Muzeum Regionalnego w Stalowej Woli”. Muzealne publikacje prezentują bardzo wysoki poziom merytoryczny i edytorski, są efektem pracy muzealników z Muzeum Regionalnego, a niekiedy również ich współpracy ze specjalistami z innych instytucji. Cieszą się też ogromnym zainteresowaniem czytelników.

Muzeum Regionalne jest niezwykle ważną instytucją kultury w Stalowej Woli i regionie. Swoją obecność zaznacza również w innych miastach Polski, współpracując w zakresie organizacji wystaw, wydarzeń i wydawnictw. To instytucja szalenie ważna dla mieszkańców regionu, dla których stale odkrywa karty przeszłości, angażuje w jej badanie i poznawanie, inspiruje do indywidualnych poszukiwań. Lokalni odbiorcy mają także okazję poznawać dzieła wielkich mistrzów, unikatowe zabytki czy oryginalne tematy bez konieczności wyjeżdżania do dużych muzeów w odległych miastach. Ekspozycje prac takich mistrzów, jak Jan Matejko, Olga Boznańska, Józef Brandt, Józef Chełmoński, Leon Wyczółkowski czy Stanisław Wyspiański odwiedziły tłumy zwiedzających, dla których była to prawdziwa uczta duchowa i wielkie wydarzenie kulturalne. Bardzo ważną rolę odgrywa Muzeum Regionalne w kształceniu kulturalnym i artystycznym młodego pokolenia. Każdego roku tysiące uczniów biorą udział w lekcjach muzealnych i warsztatach prowadzonych przez muzealnych edukatorów. Również całe rodziny chętnie korzystają z dedykowanej im oferty zajęć okolicznościowych, na których poznają nie tylko tajniki sztuki, ale także odkrywają dawne zwyczaje i tradycje, znajdując przy tym ciekawe pasje i nabywając nowe umiejętności. Niesłabnącym zainteresowaniem cieszą się również wydarzenia organizowane w plenerze o charakterze patriotycznym, ciekawe koncerty oraz niezwykle popularna coroczna noc muzeów. 25 lat działalności stalowowolskiego Muzeum to czas niezwykle intensywnej pracy i rozwoju instytucji na rzecz lokalnej społeczności. Jest też znakomitą wizytówką Stalowej Woli – dzięki działaniom Muzeum nasze miasto jest rozpoznawalne w całej Polsce.

Rada Miasta podjęła decyzję o przyznaniu tytułu Zasłużony dla Miasta Stalowa Wola Muzeum Regionalnemu. Podczas ostatniego wernisażu Blask art déco, który odbył się w Galerii Karpińskiego, dyrektor muzeum Aneta Garanty otrzymała symboliczną statuetkę wraz z certyfikatem potwierdzającym nadanie tytułu.