Marszałek zaprezentował projekt budżetu na 2025 rok

Listopadowa sesja sejmiku wojewódzkiego upłynęła pod znakiem dyskusji nad projektem budżetu Województwa Podkarpackiego na nadchodzący rok. Marszałek Władysław Ortyl przedstawił radnym główne założenia dokumentu, stanowiącego fundament funkcjonowania samorządu i wyznaczającego kierunki rozwoju regionu na kolejne dwanaście miesięcy. Oprócz zagadnień budżetowych poruszono również kwestie związane ze zmianami w Programie Inwestycji Dworcowych, wzrostem liczby pasażerów w przewozach kolejowych oraz stanem realizacji projektów w ramach Funduszy Europejskich dla Podkarpacia.

Rekordowy budżet województwa

- Projekt przygotowany przez zarząd to budżet rekordowy, o wyraźnie proinwestycyjnym charakterze. Na inwestycje zaplanowano ponad 1 miliard 383 miliony złotych. Deficyt budżetowy, w porównaniu z innymi województwami, będzie jednym z najniższych i zostanie pokryty z nadwyżek z lat ubiegłych oraz środków pochodzących z rozliczeń papierów wartościowych, kredytów i pożyczek – stwierdził marszałek Ortyl.

Budżet Województwa Podkarpackiego na 2025 rok opiewa na 2 miliardy 678,8 miliona złotych. Wydatki bieżące stanowią 48,4% tej kwoty, natomiast wydatki majątkowe – 51,6%. Planowane dochody wynoszą 2 miliardy 539,9 miliona złotych. Na realizację wieloletnich zadań inwestycyjnych przewidziano 1 miliard 52,2 miliona złotych, na inwestycje jednoroczne – 330,8 miliona złotych, a rezerwy celowe inwestycyjne wyniosą 85,3 miliona złotych. Łącznie daje to 1 miliard 383 miliony złotych przeznaczone na inwestycje, co oznacza wzrost o 25,9% w porównaniu z 2024 rokiem, gdy na ten cel przeznaczono 1 miliard 98 milionów złotych.

- To znakomita wiadomość, że wydatki majątkowe przekroczyły poziom 50% w strukturze wydatków ogółem. Pokazuje to, że nasz region skupia się na inwestycjach, a jednocześnie przewidziany deficyt per capita jest jednym z najniższych w Polsce – podkreślił Marcin Fijołek, Przewodniczący Klubu Radnych Prawa i Sprawiedliwości.

Projekt budżetu na kolejny rok przewiduje wydatki na infrastrukturę drogową w kwocie 1,082 mld zł, co oznacza wzrost o 20% w porównaniu z poprzednim rokiem. Wśród najważniejszych projektów wymienić można budowę nowego odcinka drogi nr 855 Zaklików - Stalowa Wola z mostem na Sanie, na co zaplanowane jest 134,1 mln zł, rozbudowę drogi wojewódzkiej nr 872 od Nowej Dęby do Niska, na którą przeznaczono 97,4 mln zł, oraz budowę nowego odcinka drogi wojewódzkiej nr 865 wraz z węzłem drogowym obwodnicy Jarosławia i mostem na Sanie za 95,7 mln zł.

Równocześnie sektor ochrony zdrowia zyskał rekordowe wsparcie na inwestycje w wysokości 184,3 mln zł. W tej kategorii kluczowe znaczenie ma budowa lądowiska dla helikopterów przy Klinicznym Szpitalu Wojewódzkim Nr 2 w Rzeszowie, która stanowi etap przygotowawczy do powstania Podkarpackiego Centrum Medycyny Dziecięcej i kosztuje 57,6 mln zł. Ponadto realizowane będą m.in. przebudowa Kliniki Neurochirurgii w tym samym szpitalu za 5,1 mln zł oraz zakup rezonansu magnetycznego dla szpitala w Tarnobrzegu za 7,5 mln zł.

Nie zabrakło również planów na inwestycję w kulturę i dziedzictwo regionalne, gdzie wydatki osiągają poziom 38,1 mln zł, w tym na budowę Nowej Sceny Teatru im. Wandy Siemaszkowej w Rzeszowie 3,6 mln zł, modernizację Pałacu Biskupiego w Krośnie za 3,3 mln zł oraz restaurację Muzeum Marii Konopnickiej w Żarnowcu za 2,8 mln zł.

Dodatkowo, województwo wesprze rozwój infrastruktury lotniczej poprzez podwyższenie kapitału zakładowego Spółki Port Lotniczy „Rzeszów-Jasionka” o 15 mln zł, a także przekaże dotacje dla służb mundurowych w wysokości 1,6 mln zł, co ma na celu podniesienie bezpieczeństwa i jakości usług publicznych.

Zmiany w Programie Inwestycji Dworcowych

Podczas sesji sejmiku podjęto dyskusję nad decyzją rządu o usunięciu stacji kolejowych w Mielcu i Nisku z Programu Inwestycji Dworcowych (2016–2023). Ta decyzja, budząca głębokie zaniepokojenie lokalnych społeczności, może negatywnie wpłynąć na rozwój gospodarczy regionu i utrudnić integrację komunikacyjną. Radni w przyjętym stanowisku podkreślili, że województwo zainwestowało już znaczne środki w rewitalizację linii kolejowej nr 25 (Padew-Mielec-Dębica), co miało stanowić spójny element z planowaną modernizacją dworca w Mielcu. Wykluczenie tej inwestycji to zmarnowana szansa na poprawę dostępności transportowej Podkarpacia. Sejmik zaapelował do Ministra Infrastruktury o ponowne rozważenie decyzji i przywrócenie tych stacji do programu.

Rekordowy wzrost liczby pasażerów na kolei

Z danych przedstawionych podczas sesji wynika, że przewozy kolejowe w województwie podkarpackim odnotowują dynamiczny rozwój. Do końca III kwartału 2024 roku w ramach przewozów wojewódzkich obsłużono już ponad 3,2 miliona pasażerów, a dodatkowy milion skorzystał z usług Podkarpackiej Kolei Aglomeracyjnej (PKA). Jest to kolejny rekordowy wynik, dowodzący rosnącego zapotrzebowania na przewozy regionalne oraz realizowane przez Podkarpacką Kolej Aglomeracyjną.

-Z zadowoleniem przyjmuję fakt, że odnotowujemy zwiększającą się liczbę pasażerów na wszystkich liniach kolejowych. Nasze inwestycje w nowe linie również okazały się bardzo trafione. Mam na myśli nowe połączenie do Jasionki oraz wyremontowaną linię z Dębicy do Mielca i Padwi– stwierdził wicemarszałek Piotr Pilch.

Podkarpacie dysponuje obecnie 49 pojazdami kolejowymi, a planowany zakup trzech pięcioczłonowych składów ma wzmocnić flotę. Najpopularniejsze trasy, takie jak Rzeszów-Przemyśl, Jasło-Sanok czy Dębica-Padew, notują stały wzrost liczby pasażerów.

Fundusze Europejskie dla Podkarpacia

Województwo podkarpackie jest jednym z liderów w realizacji programów unijnych w Polsce. Do tej pory zakontraktowano 775 umów o dofinansowanie projektów o wartości blisko 3,92 mld zł, co stanowi prawie 39% całkowitej alokacji programu. W ujęciu ogólnokrajowym województwo podkarpackie plasuje się w tym względzie na pozycji lidera. Dotychczas ogłoszono 83 nabory wniosków na łączną kwotę 5,44 mld zł, co odpowiada 55,31% alokacji programu. Zgodnie z planowaną aktualizacją harmonogramu wniosków na rok 2025 przewidywane jest kolejne ponad 30 naborów, obejmujących kwotę ponad 1,7 mld zł, z naciskiem na mobilność miejską, rozwój szkolnictwa, aktywizację społeczną oraz ochronę środowiska.

W ramach priorytetu „Mobilność i łączność” o budżecie 1,02 mld zł zakontraktowano projekty za 582,1 mln zł, obejmujące modernizację dróg, budowę ścieżek rowerowych i zakup taboru kolejowego, a planowana jest kontraktacja kolejnego projektu na ponad 120 mln zł. W priorytecie „Energia i Środowisko” z budżetem przekraczającym 2,23 mld zł zakontraktowano 1,02 mld zł na działania związane z termomodernizacją budynków, modernizacją systemów ciepłowniczych, promocją odnawialnych źródeł energii oraz adaptacją do zmian klimatu, w tym budowę zielonej infrastruktury i rozwój małej retencji. W obszarze przedsiębiorczości i cyfryzacji, w ramach priorytetu „Konkurencyjna i cyfrowa gospodarka” z budżetem 1,08 mld zł, zakontraktowano 584,4 mln zł na wsparcie małych i średnich przedsiębiorstw, cyfryzację, projekty badawczo-rozwojowe i rozwój inteligentnych specjalizacji. Priorytet „Kapitał ludzki gotowy do zmian” o alokacji 2,5 mld zł obejmuje projekty o wartości 1,29 mld zł, wspierając edukację, rozwój kompetencji zawodowych, dostęp do usług zdrowotnych i społecznych, szczególnie dla młodzieży, osób bezrobotnych i zagrożonych wykluczeniem społecznym.

- Jako samorząd wiemy jak wykorzystywać środki unijnej polityki spójności na rozwój społeczno-gospodarczy regionu. Obecny program jest już trzecim z kolei, dla którego Zarząd Województwa Podkarpackiego pełni rolę instytucji zarządzającej. W czasie, kiedy przyszłość polityki spójności po roku 2027 jest poddawana w wątpliwość, udowadniamy realnie i skutecznie o konieczności jej kontynuacji, a nawet wzmacniania – podsumowała Małgorzata Jarosińska-Jedynak, Członek Zarządu Województwa Podkarpackiego.