Pleśń w doniczce – dlaczego się pojawia i jak skutecznie ją usunąć?

Co sprawia, że w doniczce pojawia się pleśń? Przykrywa sobą wierzchnią warstwę podłoża i z czasem staje się coraz większym problemem. Wygląda nieestetycznie, ale w zaawansowanej formie pleśń w doniczce może osłabić roślinę. Jak sobie z nią radzić?

Choć dbasz o swoje rośliny domowe z dużą troską i uwagą, wciąż są z nimi problemy? A może za mocno się skupiasz na ich pielęgnacji? „Nadopiekuńczość” w uprawie kwiatów domowych może się zemścić jedną z popularniejszych dolegliwości – pleśnią w doniczce. Najczęściej jest spowodowana nadmiernym podlewaniem i zraszaniem okazów w sprzyjających dla grzybów warunkach, jakie panują jesienią i zimą. Jak powstaje pleśń w doniczce? Jak uchronić przed nią rośliny? A gdy już się pojawi – jak jej się pozbyć?

Skąd pleśń w doniczce? Najczęstsze przyczyny

Pleśń to grzyb, który kocha wilgoć. Gdy nasza troskliwa opieka nad roślinami przekracza pewne granice, zaczynając od nadmiernego podlewania i zraszania, tworzy się doskonała okazja dla rozwoju pleśni. A do tego jeśli dodać warunki panujące jesienią i zimą, gdy w mieszkaniu jest cieplej i często wilgotno (jesienne opady deszczu, zimą – używanie nawilżaczy powietrza), problem ten staje się szczególnie dotkliwy.

Początkowo pleśń w doniczce obejmuje jedynie niewielkie skupiska, ale z czasem, gdy nie podejmiesz żadnych kroków zaradczych, może objąć całą wierzchnią warstwę podłoża, tworząc zwarty dywan (czasem nawet białoszarą skorupę).

Nadmiar wody w doniczce sprzyja gromadzeniu się wilgoci w podłożu, co staje się doskonałym środowiskiem dla rozwoju mikroorganizmów. Dodatkowo, gdy rośliny znajdują się zbyt blisko siebie i/lub zbyt blisko grzejników, utrudnia to cyrkulację powietrza w ziemi, sprzyjając rozwojowi pleśni. To ważne, aby unikać nadmiernej wilgotności w doniczkach, a także dbać o właściwą przestrzeń między poszczególnymi okazami. W przypadku wielu gatunków roślin wystarczy wlewanie wody do podstawek, nie od góry do doniczki.

Jak już wiesz, jedną z najczęstszych przyczyn jest nadmierne podlewanie i zraszanie roślin, zwłaszcza w warunkach sprzyjających rozwojowi grzybów, jakie panują podczas chłodniejszych miesięcy. Tych kilka czynników też może sprzyjać powstawaniu pleśni w doniczce:

• niewystarczająca wentylacja – brak cyrkulacji powietrza sprzyja utrzymywaniu wilgotności wokół roślin, co z kolei sprzyja rozwojowi pleśni (tworzy się mikroklimat). Dbaj o to, by systematycznie wietrzyć mieszkanie (bierz jednak pod uwagę wymogi roślin nieznoszących przeciągów i stawiaj je z dala od nich).

• stale wysoka temperatura i niedobór światła – wilgoć, zacienione miejsce i wysoka temperatura w domu to warunki idealne do rozwoju grzyba.

• nieodpowiednie podlewanie – nawadnianie roślin od góry może powodować, że woda obficie zaleje podłoże.

• zbyt ciasne doniczki, nieprzepuszczalne – szczelne doniczki, szczególnie w połączeniu ze zbitym podłożem, mogą ograniczać korzeniom dostęp do powietrza i tworzyć zastoje wody.

• brak drenażu w podłożu – zwarte, nieprzepuszczalne podłoże, do tego bez drenażu, to jak wyrok śmierci dla wielu gatunków roślin, z kolei idealne miejsce dla rozwoju pleśni. Dlatego zadbaj o to, by na dnie ziemi umieścić warstwę keramzytu, a kwiaty doniczkowe sadzić w przepuszczalnym podłożu.

Czy pleśń w doniczce jest niebezpieczna dla roślin?

Pleśń w doniczce, choć wydaje się błahym problemem i jedynie nieestetycznym, może zaszkodzić zdrowiu wielu domowych okazów. Grzyby rozwijające się na powierzchni podłoża tworzą swoisty "dywan" zasłaniający korzeniom dostęp światła i powietrza, prowadząc do osłabienia roślin. Pleśń może zakłócać prawidłowy rozwój systemu korzeniowego i zaburzać procesy metaboliczne.

W zaawansowanych przypadkach może doprowadzić do gnicia korzeni. Dlatego ważne jest, aby działać szybko i skutecznie, gdy tylko zauważysz pierwsze oznaki pleśni w doniczce.

Jak na dobre pozbyć się pleśni z doniczki?

Pierwszym krokiem do walki z pleśnią jest zapewnienie roślinom odpowiednich warunków:

• Unikaj nadmiernego podlewania. Dopilnuj, aby woda nie zalegała w doniczce, a podłoże było umiarkowanie wilgotne. Lepiej podlewać częściej, ale mniejszymi porcjami, niż rzadziej, ale bardzo obficie. A nawadnianie wykonuj dopiero, gdy wierzchnia warstwa podłoża przeschnie – zachowaj jednak ostrożność, by nie zasuszyć roślin.

• Zadbaj o odpowiednią przestrzeń między roślinami, aby umożliwić między nimi swobodny przepływ powietrza. Wietrz mieszkanie, aby zapewnić dobrą wentylację pomieszczeń, w których pielęgnujesz kwiaty.

• Upewnij się, że rośliny doniczkowe mają wystarczające oświetlenie, zwłaszcza jeśli są umieszczone w miejscach o ograniczonym dostępie do naturalnego światła.

• Pamiętaj o odpowiednim drenażu.

• W zaawansowanych przypadkach może być konieczne zastosowanie środków grzybobójczych. Wybieraj jakościowe produkty i stosuj je zgodnie z zaleceniami producenta – mogą to być na przykład preparaty do odkażania podłoża.

• Po zauważeniu objawów pleśni w doniczce, zaplanuj przesadzenie rośliny na wiosnę do świeżego i przepuszczalnego podłoża (także do nowej doniczki, możliwe że nieco większej). W przesadzaniu roślin, a przy tym w zachowaniu porządku w domu, przyda Ci się specjalna mata do sadzenia roślin – różne rozmiary znajdziesz w sklepie Domitech.

Domowe sposoby na pleśń w doniczce

Powyższe działania możesz wesprzeć domowymi sposobami na walkę z pleśnią w doniczce. Często wystarczy coś, co na pewno masz w kuchni:

• ocet – roztwór wody z octem może działać antygrzybicznie. Opryskaj nim spleśniałe podłoże, uważając na rośliny. Wystarczy, że 1 litr wody zmieszasz z łyżką stołową octu jabłkowego. Takie zabiegi wykonuj nawet 2 razy dziennie.

• soda oczyszczona – słaby roztwór sody oczyszczonej i wody również może być pomocny w eliminacji pleśni w doniczce. Zastosuj go na miejsca dotknięte grzybem (spryskaj za pomocą butelki z atomizerem) i pozwól, aby działał przez pewien czas, a następnie zroś wodą. Do przygotowania roztwory potrzebujesz szklanki przegotowanej wody i 3 łyżek sody.

• cynamon – to przyprawa o wybitnych właściwościach przeciwgrzybiczych. Podobnie jak nasz rodzimy czosnek. Spleśniałą wierzchnią warstwę ziemi doniczkowej podsyp cynamonem.

• czosnek – wyciśnij na powierzchnię podłoża dwa małe ząbki czosnku lub jeden większy. Może też być suszony.

• olejek z drzewa herbacianego – do szklanki wody dodaj 2-3 łyżki olejku i spryskaj roztworem obszary dotknięte pleśnią.

Czy to na pewno pleśń? Nie pomyl jej z wapiennym osadem

Zanim przystąpisz do walki z pleśnią w doniczce, upewnij się, że właśnie z nią masz do czynienia. Wapienny osad, choć również nieestetyczny, nie stanowi bezpośredniego zagrożenia dla roślin. Odróżnienie jednego od drugiego pozwoli ci zastosować odpowiednie środki zaradcze. Brzydki osad wapienny jest twardszy niż pleśń, a do tego ma żółtawy odcień. Usuniesz go między innymi za pomocą roztworu z kwaskiem cytrynowym (pół łyżeczki kwasku na 1 litr wody).

Pamiętaj, że skuteczność działań będzie zależała od szybkości Twojej reakcji. Im wcześniej zauważysz pleśń i podjęte zostaną odpowiednie kroki, tym większa szansa na pełną eliminację problemu.