Plamka żółta oka - jakie pełni funkcje? Kiedy wykonuje się badanie OCT plamki żółtej?

Plamka żółta oka, jak często określa się centralny punkt siatkówki, to niezwykle ważna część naszego narządu wzroku. Jej nazwa najczęściej przywoływana jest w kontekście AMD, czyli zwyrodnienia plamki żółtej oka. Dowiedz się więcej o tej części oka.

Czym jest plamka żółta oka?

Plamka żółta oka (łac. macula lutea) znajduje się w centralnej części siatkówki. Jest niezwykle istotna w procesie widzenia, ponieważ na jej niewielkiej powierzchni znajduje się duże zagęszczenie światłoczułych receptorów, nazywanych czopkami. Umożliwiają one rozpoznawanie przez nas kolorów, pochłaniając fale światła o różnej długości. Receptorom tym plamka żółta oka zawdzięcza również swoją nazwę, ponieważ zawierają one żółty barwnik. Odpowiada ona także za widzenie centralne oraz dostrzeganie niewielkich szczegółów. Sygnały przez nią odbierane docierają do mózgu za pomocą osobnego nerwu.

Czym jest zwyrodnienie plamki żółtej?

O plamce żółtej oka zazwyczaj wspomina się przy okazji chorób z nią związanych. Najczęściej występującym schorzeniem jest zwyrodnienie plamki żółtej (AMD). Choroba ta występuje w dwóch postaciach: suchej i mokrej (wysiękowej). AMD suche jest uważana za łagodniejszą postacią tego schorzenia, ponieważ w jego przebiegu wzrok pogarsza się stopniowo. Należy jednak pamiętać, że polega ono na powolnym zaniku nerwów, a skutki takie są nieodwracalne. Nie istnieje również skuteczna metoda leczenia, można jedynie spowalniać postęp choroby.

AMD mokre charakteryzuje się natomiast szybkim postępem utraty wzroku. Polega ono na pojawieniu się i stopniowym rośnięciu błony podsiatkówkowej, która niszczy komórki odpowiedzialne za widzenie. Leczenie tej postaci choroby możliwe jest za pomocą zastrzyków podawanych bezpośrednio w miejsce pojawienia się zmiany. Służą one przede wszystkim zatrzymaniu postępów choroby. Jeśli obserwujesz u siebie nagłe pogorszenie wzroku, okulista w Warszawie zaleci odpowiednie badania diagnostyczne.

Jakie badania plamki żółtej warto wykonać?

Funkcjonowanie plamki żółtej można badać na kilka różnych sposobów. Pierwszym, najbardziej znanym sposobem jest badanie wzroku za pomocą tablic Ishihary (kół z numerami wypełnionych kolorowymi punktami). Mają one na celu zbadać zdolność rozróżniania barw przez pacjenta. Kolejną procedurą jest badanie dna oka. Lekarz przeprowadza je po podaniu pacjentowi kropli rozszerzających źrenice, dlatego po takim badaniu przez kilka godzin nie należy prowadzić samochodu. Popularną metodą sprawdzania funkcjonowania plamki żółtej jest też tzw. test Amslera. Na środku kartki w kratkę umieszcza się kropkę. Pacjent powinien wpatrywać się w nią jednym okiem. Jeśli zauważy falowanie czy zakrzywianie się linii, a punkt w środku zacznie się rozmywać, istnieje duże prawdopodobieństwo, że problem ze wzrokiem tkwi właśnie w funkcjonowaniu plamki żółtej. Dla dokładniejszego sprawdzenia stanu tej części oka można wykonać jeszcze dwa badania:

• optyczną koherentną tomografię (OCT) – to bezinwazyjne badanie ma na celu ocenę przekroju i grubości siatkówki, dzięki niemu możliwe jest wykrycie złogów oraz miejsca wysięku; wykonuje się ją w przypadku wystąpienia (lub podejrzenia) obrzęku czy zwyrodnienia plamki żółtej, pojawienia się otworów w jej obrębie czy makulopatii cukrzycowej;

• angiografię fluoresceinową (AF) – po podaniu kontrastu (fluoresceiny) lekarz sprawdza, czy w obrębie oka pojawiły się patologiczne naczynia krwionośne.

Jakie są metody leczenia zwyrodnienia plamki żółtej?

W przypadku zwyrodnienia plamki żółtej nie ma możliwości jego pełnego wyleczenia. Można jednak hamować, a niekiedy nawet cofnąć objawy. W przypadku AMD suchego zwykle zaleca się odpowiednią dietę i suplementację, które spowalniają postęp zmian. Zalecana jest też rehabilitacja wzroku, utrzymywanie prawidłowej masy ciała oraz zrezygnowanie z palenia papierosów. Przy mokrym AMD mamy nieco więcej możliwości. Najskuteczniejsze jest wprowadzanie substancji leczniczych za pomocą iniekcji bezpośrednio w miejsce problemu. Coraz częściej mówi się także o innowacyjnych zabiegach za pomocą lasera 2RT (ang. Retinal Rejuvenation Therapy).