Jak zadbać o serce bliskich nam seniorów?

Serce to najważniejszy organ, o którego zdrowie powinniśmy szczególnie dbać. W przypadku osób starszych jest to tym bardziej istotne, że zaawansowany wiek zwiększa ryzyko problemów kardiologicznych. Istnieją jednak skuteczne sposoby zapobiegania chorobom serca, a przy odpowiedniej diagnostyce: również leczenia i poprawy komfortu życia seniorów u których zostały już stwierdzone choroby.

Zdrowe odżywianie i ruch: żelazny punkt dla zdrowia serca

Odpowiednio zbilansowana dieta to podstawa zdrowia. Podczas gdy młodszy, zdrowy organizm jest w stanie „wybaczyć” różne błędy żywieniowe ze względu na szybką regenerację, tak już wiek znacznie zmniejsza tolerancję na niedostateczną podaż składników odżywczych. Temat ten tym bardziej zasługuje na uwagę, że osoby starsze zazwyczaj miewają zaburzenia apetytu: dowiedziono, że z wiekiem zmniejsza się odczuwanie łaknienia, dodatkowo kubki smakowe i węch ulegają pogorszeniu. Wszystko to sprzyja rozwijaniu nieodpowiednich nawyków żywieniowych: zapominaniu o posiłkach, stosowaniu ubogiej diety, unikaniu warzyw i owoców.

Tymczasem serce, które każdego dnia musi przepompować aż 7 litrów krwi, ulega tym szybszemu zmęczeniu im mniej minerałów i witamin otrzymuje. Mając to na uwadze, zachęcajmy bliskich nam seniorów do spożywania niewielkich, ale częstych i zróżnicowanych posiłków. W miarę możliwości, pomagajmy im w tym: np. przygotowując dla nich proste, lekkie, odżywcze dania. Warto uświadamiać seniorów, że cukier (również zawarty w owocach), powinien zostać zastąpiony zdrowymi tłuszczami (oliwami, olejami z pierwszego tłoczenia) i błonnikiem (z warzyw, kasz, strączków). Nie można zapominać o dobrych źródłach magnezu i wapnia, niezbędnych do pracy serca: łatwo je pozyskać z dobrej jakości ryb, kakao, pełnotłustych przetworów mlecznych.

Istotną kwestią jest również wypijanie dużej ilości wody: co najmniej 1,5 litra dziennie, ale przy upałach nawet i więcej. Seniorzy mogą mieć tendencję do nieodczuwania pragnienia, dlatego warto dbać o wypracowanie nawyku jej popijania niezależnie od pragnienia. Warto również zwrócić uwagę na to, aby seniorzy nie unikali ruchu fizycznego: codzienne spokojne spacery, yoga, tai-chi lub - jeśli kondycja na to pozwala - jazda na rowerze czy pływanie, to idealne wsparcie dla serca.

Badania profilaktyczne: niezbędnik kardiologiczny (nie tylko u seniorów!)

Regularne badania profilaktyczne pozwalają wykryć wszelkie nieprawidłowości na samym początku choroby, a przez to zapobiec jej rozwijaniu się lub znacznie spowolnić jej postęp. Najważniejsze są badania podstawowe: morfologia krwi z rozmazem, a także okresowe oznaczanie poziomu witaminy D, magnezu i witaminy B12. U seniorów u których nawet nie stwierdzono do tej pory problemów kardiologicznych, zaleca się raz w roku wykonać podstawowe badanie aparatem Holtera. Jest to nieinwazyjne, bezbolesne badanie polegające na noszeniu przez co najmniej dobę niewielkiego urządzenia z elektrodami, mierzącego parametry pracy serca. Po zapoznaniu się z zapisem, kardiolog jest w stanie ocenić pracę serca, jego ogólną kondycję i ewentualnie zalecić pogłębione badania. Urządzenie Holtera jest znacznie bardziej precyzyjne niż zwykłe EKG, które mierzy pracę serca w krótkim odcinku czasu i spoczynku. Tymczasem Holter pomaga zaobserwować, w jaki sposób serce „zachowuje się” w zależności od pory dnia, rodzaju aktywności, samopoczucia pacjenta. Aktualnie tego typu badanie można zamówić wygodnie przez internet, na przykład przez stronę: https://holterdodomu.pl/.

Badanie urządzeniem Holtera może pomóc wykryć nawet bardzo niewielkie nieprawidłowości w pracy serca, w tym zaburzenia w jego rytmie (również w czasie snu), nadmiernemu obniżeniu lub podwyższeniu ciśnienia i wiele innych przypadłości, które mogą nieleczone prowadzić do poważnych konsekwencji, w tym udaru i zawału serca.

Istotna rola leków nasercowych

Choroby kardiologiczne to choroby przewlekłe, które wymagają stałego zażywania leków przepisanych przez lekarza kardiologa, a także modyfikowania ich dawek przez specjalistę. Aby były skuteczne, muszą być zażywane regularnie, w sposób opisany przez lekarza. Warto jest uczulać bliskich seniorów na to, aby nie bagatelizowali wskazówek dotyczących zażywania leków (np. popijania ich odpowiednią ilością wody, unikania soku grejpfrutowego), a na pewno nie opuszczali poszczególnych dawek. Jeśli widzimy, że senior ma problem z zapamiętaniem pór dnia i konkretnych leków, postarajmy się mu pomóc kupując odpowiednią kasetkę na leki lub ściągając aplikację na smartfona i ustawiając w niej powiadomienia (jeśli oczywiście starsza osoba używa tego typu urządzeń).

Zdrowe serce seniora: o tym często zapominamy

Nie wszyscy zdają sobie sprawę z tego, że kluczowym dla zachowania zdrowia serca są również odpowiednia dawka snu. Sen obniża ciśnienie tętnicze i pozwala organizmowi przeprowadzać naturalne procesy regeneracyjne. Ponadto, zabójczym dla serca jest chroniczny stres, który prowadzi do tzw. nerwicy serca. W przypadku osób starszych stres może być powodowany np. poczuciem samotności i stanami lękowymi oraz depresyjnymi, które bardzo często dotykają seniorów (ale rzadko są leczone ze względu na brak zgłaszania objawów lekarzowi). Jeśli zauważymy obniżone samopoczucie u naszej bliskiej osoby, porozmawiajmy z nią i zachęćmy ją do przeprowadzenia rozmowy z profesjonalistą.

Jak widać, dbanie o serce jest działaniem holistycznym, obejmującym zarówno działania profilaktyczne w obrębie psychiki, diety, jak i badań fizycznych. Wyrażając zainteresowanie zdrowiem bliskich i pomagając im w realizowaniu zaleceń lekarskich, znacznie poprawiamy ich komfort życia, a to największy wyraz miłości i troski.