Dzieciństwo bez przemocy – dobre praktyki i rekomendacje

Dzieciństwo to kluczowy etap rozwoju każdego człowieka. W całym tym procesie niezwykle ważną, jeśli nie najważniejszą rolę podejmują rodzice – to właśnie ich owocem są przyszłe, dorosłe wersje ich dzieci. Dlatego tak ważne jest, aby tworzyć bezpieczne i zdrowe środowiska dla dzieci, wolne od przemocy i toksycznego wpływu agresywnych działań. Co należy wiedzieć o tym, jak wychowywać dziecko w atmosferze wspólnego zrozumienia i współpracy, a także jakie kroki możemy podjąć, jako rodzice w zadbaniu o brak negatywnych praktyk w życiu codziennym rodziny? Zapraszamy.

Dlaczego dzieciństwo bez przemocy jest tak ważne?

Dzieciństwo to najważniejszy etap w kształtowaniu osobowości w życiu każdego człowieka. W tym okresie następuje nie tylko rozwój osobistych wartości istotnych dla człowieka, które będą decydować o jakości jego przyszłego życia. Jednocześnie w dzieciństwie dziecko ze względu na swój wiek jest zależne od rodziców, potrzebuje ich wsparcia i ochrony.

Jednak w dzisiejszym świecie wiele dzieci, zamiast być rozumianymi, otaczanymi opieką i wsparciem, staje w obliczu przemocy, staje się świadkami i ofiarami przemocy fizycznej, seksualnej i emocjonalnej ze strony znaczących dorosłych – a często tymi dorosłymi są rodzice, krewni lub bliscy przyjaciele.

Przemoc może przybierać różne formy, od odrzucenia, ignorowania lub upokorzenia, policzków i klapsów, poprzez zaniedbanie i wykorzystanie seksualne. W wielu przypadkach przyczyną jest to, że opiekunowie dziecka są przytłoczeni wychowaniem. Często brakuje im wiedzy na temat potrzeb i kroków rozwojowych dzieci. Problemy finansowe lub emocjonalne rodziców zwiększają skłonność do stosowania przemocy.

Jak przemoc wpływa na rodzicielstwo?

Kiedy dzieci doświadczają przemocy, wpływa to na ich rozwój i może mieć poważne konsekwencje dla ich przyszłości. Aby dzieci rozwijały się w zdrowy sposób zgodny z ich możliwościami, podstawowe potrzeby powinny być odpowiednio zaspokojone. Jeśli jedno z rodziców w rodzinie wykazuje przemoc, wtedy dziecko z większym prawdopodobieństwem nauczy się tego samego wzorca zachowania.

Jeśli chłopiec utożsamia się z ojcem, który bił matkę, a dziewczyna z matką, która doznała przemocy, w przyszłym życiu małżeńskim tych dzieci istnieje ryzyko powtórzenia takiego wzorca relacji, a także przekazania takiego wzorca swoim dzieciom, powodując powstaniu tzw. błędnego koła – przemoc rodzi przemoc.

Skutki przemocy psychicznej również są niedoceniane lub bagatelizowane. Często doświadczenie przemocy psychicznej ma jeszcze większy wpływ na stan emocjonalny dzieci niż doświadczenie przemocy fizycznej. Mowa tu o takim zachowaniu opiekunów, jak:

Dzieci zależne są od dorosłych, którzy powinni traktować je z szacunkiem i szanować ich osobistość. Okazywanie zainteresowania, rozumienie praw i potrzeb dziecka jest w stanie przeciwdziałać kreowaniu złych wzorców wśród najmłodszych, które mogą doprowadzić do rozwoju takich objawów u dzieci, jak np.:

Rodzicielstwo bez przemocy – co mogą zrobić rodzice?

Obecne czasy są momentem, w którym wielu przyszłych i obecnych rodziców zdaje sobie sprawę z błędów wychowania własnych opiekunów. Dzięki temu można skutecznie zrozumieć metody wychowania, które będą niezwykle pomocne w prawidłowym rozwoju własnych dzieci. Przeanalizowanie sposobów samokontroli to najczęstsza rekomendacja dla rodziców, którzy chcą zadbać o dzieciństwo bez przemocy.

Aby uniknąć negatywnego wpływu na swoje dzieci, należy nawiązać z nimi relacje oparte na zaufaniu. Wielu rodziców zastanawia się, jak budować takie relacje z dziećmi. To bardzo słuszne podejście, bo takie relacje pomogą dzieciom poradzić sobie z trudnościami, jakie mają poza domem: w przedszkolu, w szkole, na ulicy, a potem także i w ich dorosłym życiu.

Alternatywne sposoby wychowania – przeciwdziałanie przemocy w dzieciństwie

Daj dziecku więcej czasu – istotą tego jest to, że rodzice lub jedno z nich spędzają z dzieckiem na przykład 30-60 minut dziennie robiąc to, co chce. Ten czas przeznaczony jest na budowanie relacji. Poświęcenie kilkudziesięciu minut dziennie na komunikowanie się z dzieckiem poprzez wycieczki, wspólne zajęcia, spacery, rozmowy itp. Wzmocni i poprawi relacje, a także uchroni przed wieloma problemami w przyszłości;

Pozwól dziecku wyrazić swoją opinię – rodzice chcą, aby dzieci były pewne siebie i niezależne, potrafiły wyrażać i bronić swojego punktu widzenia. Podczas narad rodzinnych należy poprosić dziecko o wyrażenie opinii na omawiany temat, a w trakcie rozmowy nie przerywać, ani nie komentować. Oczywiście należy to robić nie ze względu na formalność, ale będąc gotowym czasem zaakceptować rozsądniejszy punkt widzenia dziecka;

Naucz się słuchać dzieci – musisz starać się słuchać więcej i mówić mniej, wyrażać zainteresowanie. Jednocześnie należy szczerze zagłębić się w znaczenie słów dziecka, zadając pytani, wyjaśniając niezrozumiałe rzeczy, zwracając uwagę na gesty i mimikę.

Rekomendacje dla rodziców – jak stworzyć przyjazną atmosferę w domu?

Aby dzieciństwo przebiegało bezproblemowo, w geście miłości i braku przemocy, rodzice muszą nabrać bardziej świadomego, pozytywnego wglądu na własne dzieci. Często pod wpływem nadmiernego stresu dnia codziennego wielu rodziców widzi w swoim dziecku tylko negatywne strony.

W połączeniu z natłokiem bodźców może to prowadzić do negatywnej spirali. Dotknięci rodzice widzą wszystko jako złe i czują, że dziecko jest jedyną rzeczą, którą mogą zmienić. To błąd, ponieważ dzieci nie są odpowiedzialne za przemoc skupioną na nich.

Zaakceptowanie powyższych dobrych praktyk, zbudowanie relacji opartej na zaufaniu u dziecka, możliwe konsultacje ze specjalistami, a także nauka cierpliwości i pozbycie się toksycznych schematów myślenia umożliwią tworzenie dzieciństwa bez przemocy już od najmłodszych lat. W takim przypadku dziecko podzieli się swoimi radościami i kłopotami z rodzicami, a co najważniejsze, będzie czuło niezwykle ważną rzecz – poczucie bezpieczeństwa u boku rodzica.