Tomografia komputerowa zatok – na czym polega i kiedy jest zalecana?

Tomografia komputerowa stanowi obecnie najdokładniejszą metodę diagnostyczną stosowaną w rozpoznawaniu chorób zatok przynosowych. Czym jest to badanie i kiedy się je stosuje?

Na czym polega tomografia komputerowa zatok?

Badanie polega na wykonaniu serii prześwietleń rentgenowskich pod różnymi kątami, wokół głowy pacjenta. Otrzymane zdjęcia poddawane są następnie przetworzeniu przez specjalistyczne oprogramowanie komputerowe, tworząc precyzyjny przestrzenny obraz kości i tkanek miękkich, znajdujących się w obszarze zatok. Na jego podstawie można ustalić przyczynę dolegliwości.

W jakim celu wykonuje się tomografię?

Tomografię komputerową (TK) stosuje się w diagnostyce schorzeń zatok przynosowych, np.:

• stanów zapalnych zatok,

• przewlekłego zapalenia zatok,

• guzów nowotworowych oraz nacieków w zatokach i jamie nosowej,

• rozpoznania wad rozwojowych twarzoczaszki,

• wykrycia płynu w zatokach,

• oceny drożności jam nosowych itp.

Wskazania do wykonania badania

Wyniki tomografii umożliwiają poznanie przyczyny wielu dolegliwości, szczególnie w przypadkach otrzymania niejasnych lub nieprawidłowych wyników innych badań. TK pozwala precyzyjnie ocenić kształt, wielkość i pojemność zatok oraz grubość wyścielającej je błony śluzowej, oszacować uszkodzenia zatok i ich umiejscowienie oraz zasięg po urazach w obrębie czaszki, a także ustalić stopień zaawansowania guzów i nacieków w chorobie nowotworowej. Badanie wykonuje się również w celu oceny skuteczności zastosowanej terapii. Tomografię wykorzystuje się też przed poważnymi operacjami i zabiegami endoskopowymi przeprowadzanymi w obrębie twarzoczaszki, w celu precyzyjnego przygotowania się do operacji, jak również przed wstawianiem implantów zębowych i w leczeniu ortodontycznym. Wskazaniem do badania mogą być także przewlekłe bóle i zawroty głowy o nieznanym pochodzeniu.

Przeciwwskazania do wykonania badania

Chociaż tomografia komputerowa jest badaniem nieinwazyjnym i bezbolesnym, naraża pacjenta na działanie promieniowania rentgenowskiego, które przyjmowane w nadmiernych dawkach jest szkodliwe dla zdrowia. Dlatego bezwzględnym przeciwwskazaniem do wykonania badania jest ciąża. Należy także zachować szczególną ostrożność w przypadku:

• chorób tarczycy,

• niewydolności układu krążenia, nerek lub wątroby,

• astmy i niewydolności oddechowej,

• choroby Parkinsona,

• diabetyków przyjmujących metforminę,

• szpiczaka mnogiego.

Tomografia komputerowa nie jest również wskazana dla dzieci poniżej 10. roku życia oraz osób w podeszłym wieku.

Jak należy przygotować się do badania?

Przed wykonaniem TK należy zapoznać lekarza z wynikami poprzednich badań zatok oraz poinformować go o dolegliwościach i przyjmowanych lekach. Jeśli tomografia będzie wykonywana z użyciem środka kontrastowego, należy wcześniej wykonać badanie kreatyniny we krwi oraz TSH i być na czczo. Więcej informacji na ten temat można znaleźć na stronie https://badania.znanylekarz.pl/blog/tomografia-komputerowa-zatok-jak-przebiega-jak-sie-przygotowac/.

Jak przebiega badanie?

Badanie jest nieszkodliwe (nie można go jednak wykonywać często i bez skierowania, z uwagi na wpływ promieni X), bezbolesne, nie wymaga obecności opiekuna i trwa od kilku do kilkunastu minut. Jeśli TK wykonuje się z kontrastem, pacjent otrzymuje wcześniej dożylnie środek cieniujący. W celu wykonania badania należy położyć się na ruchomym stole, który następnie wsuwany jest do specjalnej komory, w której wykonywane są zdjęcia rentgenowskie. Podczas naświetlania lekarz uprzedza pacjenta, w których momentach powinien on wstrzymać oddech i nie poruszać się. Po zakończeniu badania można powrócić do codziennych zajęć, prowadzić samochód itp. W przypadku podania kontrastu należy pozostać w placówce przez około 2 godziny – z uwagi na możliwość wystąpienia skutków ubocznych wywołanych przez kontrast. Najczęściej ograniczają się one do wystąpienia wysypki na skórze, metalicznego posmaku w ustach, zawrotów głowy, nudności i uczucia rozlewającego się ciepła lub zimna.

Zdjęcie: istockphoto.com