Czy doping może być legalny?

Wiele osób przypisuje do słowa ,,doping" wiele negatywnych konotacji. Dzieje się tak ze względu na jego negatywne postrzeganie w kontekście czynnego uprawiania sportu. Od lat ściśle określone przepisy regulują kwestię korzystania z dodatkowych substancji po to, aby dbać o sprawiedliwość i równość każdego sportowca. Każdy z nich jest poddany szczegółowym badaniom, które mają wykazać czy przyjmują oni nielegalne preparaty. System obostrzeń stanowi jednak często źródło luk w prawie. To właśnie z tego względu korzystają producenci nowoczesnych preparatów takich jak sterydy czy odżywki, które mogą w legalny sposób pomóc sportowcom w osiągnięciu lepszych wyników. Z tego względu dziś niewiele mówi się o samym dopingu, a raczej o konsekwencjach nadmiernego stosowania niektórych z substancji tego typu.

Doping - legalny vs nielegalny

Lista produktów, których powinni wystrzegać się profesjonalni sportowcy jest naprawdę długa. Szczególnie restrykcyjnie podchodzi się rzecz jasna do tych osób, które startują w Olimpiadzie. Kontrola spożywania przez sportowców substancji nielegalnych obejmuje jednak także uczestników mniejszych zawodów sportowych. Organizatorzy takich wydarzeń są tak samo zorientowani w kontekście korzystania z dopingu i dokładają wszelkich starań, aby nie dopuszczać do udziału w zawodach uczestników z nich korzystających. Przestrzeganie restrykcji na co dzień jest jednak nie lada wyzwaniem. Dzieje się tak z uwagi na częstą zawartość substancji nielegalnych w produktach, z których korzysta się na co dzień. To właśnie między innymi z tego powodu sportowcy kładą nacisk na stosowanie odpowiedniej, rygorystycznej diety.

Oprócz przypadków celowego zażycia substancji dopingujących zdarzają się również przypadki, które spożyły je w sposób nieświadomy. Chociażby z tego względu tematyka dopingu jest dość obszerna a z roku na rok pojawiają się kolejne modyfikacje na liście zakazanych substancji. Biorąc pod uwagę istnienie nielegalnego dopingu należy jednak zdać sobie sprawę, iż nie każdy preparat dla sportowców jest stawiany z nim na równi. Jest możliwym spożywanie substancji, które poprawią predyspozycje ludzkiego organizmu. Wszelkiej maści odżywki i sterydy mogą nie znajdować się na liście produktów zakazanych. Warunkiem koniecznym do odpowiedniego przystosowania diety jest jednak posiadanie wiedzy o tym, które substancje uznawane są za nielegalną formę dopingu.

Kofeina

Dopiero od niedawna kofeina zniknęła z listy zabronionych produktów stosowanych przez sportowców. Stosowanie kofeiny stało się ponownie zgodne z prawem w 2005 roku, w którym to Międzynarodowy Komitet Olimpijski oficjalnie wykreślił ją z listy. Kofeinę zalicza się do grupy tak zwanych stymulantów, bowiem oddziałuje bezpośrednio na układ nerwowy. Jej spożywanie poprawia koncentracje a także przyspiesza refleks, co podczas uprawiania sportu jest faktem dość istotnym. Dodatkowo jest odpowiedzialna za wzrost poziomu adrenaliny. Kofeina szybko rozprowadza się po organizmie, jednak ostatecznie kumuluje się w mięśniach. To z tego powodu są one później twardsze i są w stanie być dłużej użytkowane. Ponadto, substancja jest też odpowiedzialna za zwiększenie wydolności oddechowej. Dzięki temu sportowiec, który ją przyjmuje jest w stanie poddać się większemu wysiłkowi fizycznemu i nie odczuwać później zmęczenia.

Choć kofeina została usunięta z listy nielegalnych substancji, istnieją jednak pewne obostrzenia, które regulują ilość spożywanej kofeiny. Ma to dość spore znaczenie w kontekście imprez sportowych o randze międzynarodowej. Sportowiec biorący udział w takich zawodach może posiadać w moczu maksymalnie 12 µg/ml tej substancji. W praktyce jednak oznacza to, iż przekroczenie górnej granicy tolerancji jest zadaniem niewykonalnym. Aby przekroczyć tę dawkę należałoby spożyć około 6 filiżanek niezwykle mocnej kawy. Choć fanów tego napoju nie brakuje, sportowcy zwykle spożywają znacznie mniejsze ilości tego typu specyfików.

Kofeinę można przyjmować jednak w zupełnie inny sposób. Na rynku są dostępne inne produkty bogate w tę substancje, między innymi czarna i zielona herbata, gorzka czekolada czy coca-cola. Jej przyjmowanie, oprócz pozytywnych względów nosi jednak ryzyko wystąpienia niepożądanych konsekwencji. W przypadku znacznego spożywania kofeiny można narazić swój organizm na regularne wypłukiwanie z niego magnezu, wapnia i żelaza. W związku z tym stosując kofeinę warto znaleźć jej miejsce w zdrowej, zbilansowanej diecie. Jej działanie jest silne, aczkolwiek krótkotrwałe. Z tego względu zaleca się jej stosowanie przy wysiłku fizycznym, które nie przekroczy dwóch godzin.

Sterydy anaboliczne ( źródło wielkamasa )

Kolejnymi łatwo dostępnymi na rynku używkami dla sportowców warte bliższego omówienia są sterydy anaboliczne. Są jednymi z najpopularniejszych substancji dopingujących ze względu na ich długą obecność w sporcie. Stanowią grupę związków chemicznych, które wpływają na przyspieszenie podziału komórek a tym samym - są odpowiedzialne za wspomaganie rozbudowy masy mięśniowej. Zażycie sterydów anabolicznych powoduje efektywniejszą pracę układu mięśniowego na różnych płaszczyznach. Stosując tego typu środki można wzmocnić ciało, osiągnąć wyższą masę mięśniową a jednocześnie ich przyjmowanie wzmaga produkcję czerwonych krwinek i przyspiesza tempo przyrostu kości. Sterydy anaboliczne stanowią więc dla sportowca nie tylko bardzo wydajny sposób na kompleksową poprawę sprawności fizycznej. Mogą przyczynić się także do osiągnięcia przez osobę je stosującą idealnej, muskularnej sylwetki. To właśnie z tego względu anaboliki często stosuje się w kulturystyce.

Przy mnogości zalet, które niesie za sobą spożywanie tego typu specyfików warto mieć na uwadze negatywne skutki uboczne. Sterydy anaboliczne są bowiem zaliczane do najgroźniejszych środków dopingujących, ponieważ mogą wywołać wiele niepożądanych zjawisk w organizmie. Ich regularne stosowanie może doprowadzić do zachwiania gospodarki hormonalnej ludzkiego organizmu a co za tym idzie spowodować spadek popędu seksualnego, przyczynić się do zwiększonej produkcji owłosienia jak również do przyspieszenia procesu starzenia. Ponadto, ich przyjmowanie wiąże się często ze zwiększeniem agresji i występowaniem problemów skórnych. Do dziś nie potrafiono stworzyć syntetycznego sterydu, który oddziaływałby wybiórczo na organizm np. decydowałby jedynie o przyroście kości lub masy ciała. Taki stan rzeczy jest spowodowany tym, iż każdy steryd jest metabolizowany, czyli poddawany procesowi przemiany materii. Produkty powstałe dzięki temu procesowi oddziałują negatywnie na organizm. Z tego względu, stosowanie anabolików w sporcie profesjonalnie uprawianym wciąż pozostaje nielegalne od lat 90. XX wieku. Ze sterydów można korzystać jednak uprawiając sport rekreacyjnie, niemniej na własną odpowiedzialność.

Odżywki dla sportowców

To tylko jedna z nazw tych substancji, obok suplementów diety czy produkty specjalnego przeznaczenia żywieniowego. Odżywki dla sportowców są środkami spożywczymi, których celem jest uzupełnienie deficytów w normalnej diecie. Stanowią więc skoncentrowane źródło witamin, minerałów oraz innych substancji wykazujących efekt odżywczy bądź fizjologiczny. Tego typu substancje wprowadza się do obrotu zazwyczaj w formie kapsułek, tabletek oraz w innych postaciach, w zależności od stanu skupienia preparatu. W przypadku odmian wodnistych odżywki sprzedaje się w postaci ampułek z płynem czy butelek z kroplomierzem. Mówiąc nieco bardziej potocznie odżywki nie są lekami a jedynie sposobem na suplementacje brakujących w diecie minerałów. Stanowią grupę legalnych preparatów, których częste stosowanie może przynieść wiele korzyści dla ludzkiego organizmu.

Przez stawianie ich przez wiele lat na równi ze sterydami anabolicznymi, niejednej osobie odżywki dla sportowców kojarzą się z nielegalnym dopingiem. W rzeczywistości jednak jest to mit. O pozytywnym działaniu odżywki na sportowca świadczy jakość materiałów, z których zostały wykonane. Poleca się ich stosowanie każdemu kto regularnie ćwiczy fizycznie po to, aby kompleksowo zadbać o regeneracje organizmu po treningu. Procesy regeneracyjne są niezwykle istotne dla sportowców na wielu płaszczyznach. Przyjmowanie płynnych węglowodanów czy aminokwasów po intensywnym treningu fizycznym jest trudne w przypadku korzystania ze standardowych produktów żywieniowych. Właśnie z tego względu powstały odżywki dla sportowców - umożliwiają one odpowiednie uzupełnianie deficytów w organizmie. Ponadto, odżywki i suplementy dla sportowców są w stanie łagodzić skutki zmian hormonalnych, będących konsekwencją procesu starzenia się. Ich przyjmowanie może więc w wyraźny sposób poprawić jakość ludzkiego życia. W przypadku intensywnego zajmowania się sportem warto zastanowić się nad tym, który z suplementów stanowiłby przydatny element zbilansowanej diety.

Białko

Osoby aktywne fizycznie dość często wykazują znacznie wyższe zapotrzebowanie na białko. Obok odpowiednio dobranej diety bogatobiałkowej doskonałym jej uzupełnieniem będą więc odżywki białkowe, które dostarczą pełnowartościowe substancje z tej grupy. Ten suplement sprawdzi się jednak nie tylko w przypadku osób pracujących nad swoją muskulaturą. Suplementy białkowe można także z powodzeniem używać w trakcie restrykcyjnych diet eliminujących różne składniki np. dieta odchudzająca czy bezglutenowa. Dzięki korzystaniu z dodatkowej suplementacji można uniknąć problemów związanych z deficytami kwasów omega-3 czy witamin z grupy B.

BCAA

Długotrwały wysiłek wiąże się z rozbudowaniem masy mięśniowej. W tym procesie istotną rolę odgrywają białka oraz zwiększona produkcja hormonów anabolicznych. BCAA stanowi źródło aminokwasów rozgałęzionych, które pobudzają organizm do syntezy tychże substancji, dzięki czemu mięśniom jest dostarczana większa ilość energii. Taki suplement należy przyjmować wraz z posiłkami zawierającymi węglowodanami. Przyjmowanie BCAA zmniejsza ilość tkanki tłuszczowej a jednocześnie nie oddziałuje na wydolność fizyczną. Odżywki zawierające aminokwasy BCAA mogą korzystnie wpłynąć na zwiększenie siły chwytu, przyrost masy mięśniowej a także szkieletowej.

Glutamina

Kolejnym wartym uwagi środkiem legalnego dopingu jest glutamina. Stanowi alfa aminokwas z grupy endogennych. Oznacza to, iż ludzki organizm jest w stanie go syntetyzować w niewielkiej ilości (nie tak jak w przypadku BCAA). Najwięcej glutaminy gromadzi się w mięśniach szkieletowych, a więc w tkankach odpowiedzialnych za wygląd ludzkiej sylwetki. Jednocześnie, stanowi ponad połowę budulca masy mięśniowej człowieka. Dzięki obecności odpowiedniej jej ilości w ciele można uniknąć negatywnych skutków związanych z chorobami serca, stresem czy ciężkim wysiłkiem fizycznym. Zwiększona produkcja azotu w komórkach przyczynia się także do ich wzmocnienia i przyrostu. Przyjmowanie glutaminy w przy regularnym wysiłku fizycznym zapewnia stałe uzupełnianie deficytów w mięśniach. Glutamina w postaci suplementu, oprócz zastosowania w sporcie wykorzystywana jest również w leczeniu niektórych schorzeń.

EAA

Jeszcze jednym suplementem z chęcią wybieranym przez sportowców wyczynowych jest EAA. Jest jednym ze składników niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania ludzkiego organizmu. Aminokwasy EAA to kolejne, których ludzki organizm nie jest w stanie syntetyzować samodzielnie. Podczas uprawiania sportu zapotrzebowanie na te związki jest tym wyższe. Właśnie dlatego warto zastanowić się nad stosowaniem odżywek z dodatkiem EAA w codziennej diecie. Do puli aminokwasów z grupy EAA można zaliczyć, między innymi: leucynę, izoleucynę, walinę, lizynę czy metioninę, które pełnią rolę budulca w organizmie. Aminokwasy te wpływają na gospodarkę hormonalną, jak również warunkują procesy usprawniające mechanizmy budulcowe oraz energetyczne. Główną zaletą suplementacji EAA jest to, iż docierają one w miejsce, które aktualnie wykazuje deficyt. Przyjmowanie odżywek z zawartością aminokwasów sprawia więc, iż organizmowi stale dostarcza się minerałów nie tylko niezbędnych do prawidłowej pracy organizmu. Ma to także znaczenie w kontekście pracy nad muskularną bądź po prostu - zdrową sylwetką.