Dawne ulice- nowe ulice

Nieco starsi mieszkańcy Stalowej Woli pamiętają jeszcze dawne nazwy ulic. Wprawdzie dekomunizacja miała miejsce już dawno, wciąż jednak jest coś do poprawki…

Nie raz, nie dwa słyszeliśmy od starszych ludzi, że idą na ulicę Wasilewskiej, Nowotki czy 25- lecia. Stare nazwy utknęły w pamięci i tam już pozostały. Podobnie było przy wymianie pieniędzy, jeszcze długo po zmianach funkcjonowały stare i nowe przeliczniki. Nie wszyscy wiedzą, że Plac Józefa Piłsudskiego nosił kiedyś imię Jurija Gagarina. W latach 90- tych w Stalowej Woli wiele ulic zmieniło nazwę. Przypominamy te zmiany dla tych młodszych rocznikowo czytelników:

- Ulica Karola Świerczewskiego- obecnie nosi imię Władysława Andersa,
- 15 Grudnia- Stefana Bełżyńskiego,
- Stanisława Ziaji- Braci Szumielewiczów,
- Władysława Hibnera- Bronisława Chudzyńskiego,
- Hanki Sawickiej- Marii Dąbrowskiej,
- Tomasza Dąbala- Dębowa,
- Małgorzaty Fornalskiej- Franciszkańska,
- Feliksa Dzierżyńskiego- Hubala,
- Gwardii Ludowej- Janusza Korczaka,
- Wandy Wasilewskiej- Ofiar Katynia,
- Włodzimierza Lenina- Leopolda Okulickiego,
- Zygmunta Berlinga- Tadeusza Sochy,
- Juliana Marchlewskiego- Henryka Trojanowskiego,
- Obrońców Stalingradu- Stefana Wyszyńskiego,
- 25-lecia PRL Marcelego Siedlanowskiego,
- Janka Krasickiego- 11 Listopada,
- 1 Maja- ks. Jerzego Popiełuszki,
- Marcelego Nowotki- Romana Dmowskiego,
- Wasyla Skopenki- al. Jana Pawła II,
- Ludwika Waryńskiego- ks. Józefa Skoczyńskiego.

Zdawać by się mogło, że dekomunizację ulic mamy już za sobą. Tymczasem różne środowiska zgłaszają, że ten czy tamten patron źle się kojarzy. Również w naszym mieście zwrócono uwagę na to, że nie wszystkie nazwy są poprawne politycznie. Przed wojną w miejscu obecnej ul. Popiełuszki znajdowała się ulica H-Ż2. W 1941 roku zmieniono ją na Richthofenstrasse. Patronem ulicy został niemiecki as lotnictwa z czasów I pierwszej wojny światowej Manfred von Richthofen, który miał na swym koncie 80 zestrzeleń. W 1945 roku przekształcono ją na 1 Maja. Przed wojną ulica Hutnicza nazywała się I-G (biegła do głównej bramy Zakładów Południowych). W czasie okupacji Niemcy nadali jej imię swojego bohatera marszałka Hermanna Goeringa (Goeringstrasse), dowódcy niemieckiej Luftwaffe, premiera Prus od 1933 roku do 1945. W czasie wojny, obecna ulica Wolności nosiła nazwę Adolf Hitler Strasse. Ulica Narutowicza zwana była Goethestrasse.

Ustawa o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego przez nazwy budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej została uchwalona przez Sejm 1 kwietnia 2016 roku, a 19 maja została podpisana przez prezydenta Andrzeja Dudę. Weszła w życie 2 września 2016 roku. Samorządy mają rok na dostosowanie ulic, budynków i placów do tych wymogów. Czas ten się niedługo skończy. Ostatnio jeden z członków fundacji Kedyw zgłosił prezydentowi, że jedna z ulic w Stalowej Woli, ta przy której stoi między innymi rozwadowski dworzec kolejowy, nosi imię Jarosława Dąbrowskiego. Był on jak czytamy w Wikipedii socjalistą, sztabskapitanem Armii Imperium Rosyjskiego, dowódcą Komuny Paryskiej i nie powinien być patronem ulicy. W Polsce wciąż wiele ulic nosi imię Jarosława Dąbrowskiego. Dość wspomnieć, że jedna z najbardziej znanych uczelni wojskowych- Wojskowa Akademia Techniczna (WAT) również. Portret Jarosława Dąbrowskiego widniał na banknocie 200-złotowym, wprowadzonym do obiegu w 1976 roku, wycofanym w 1995 roku po denominacji. Fundacja Kedyw chciałaby, upamiętniając szlak II wojny światowej zawiesić kilka tablic pamiątkowych w tym rejonie miasta. Ale pierwszą sprawą jest zmiana nazwy ulicy.

- Z informacji, które zostały przekazane przez fundację Kedyw wynika, że może mylnie być odbierana nazwa tej ulicy, kojarzona z osobą „od hymnu” (Henryk Dąbrowski- dop. red.). Tutaj, wszystko wskazuje na to, że ta osoba (Jarosław Dąbrowski- dop. red.) była związana z minionym okresem. Musimy to sprawdzić, zweryfikować, czy faktycznie ta ulica spełnia te kryteria ustawy dekomunizacyjnej o nazwach ulic w Polsce. Mamy świadomość, że każda zmiana nazwy ulicy powoduje konieczność zmiany rejestrowej dla firm i instytucji, kwestii adresowych. Powoduje to pewne koszty, chcielibyśmy tego uniknąć. Bez wątpienia w Stalowej Woli w latach 90- tych został wykonany olbrzymi proces dekomunizacji nazw ulic i placu. I tu pytanie: czy jest to niedopatrzenie, czy intencje były takie, aby tak pozostawić? Musimy to sprawdzić- mówi prezydent Lucjusz Nadbereżny.

Zmiana „jednego” Dąbrowskiego na „drugiego” w tym przypadku byłaby najlepszy rozwiązaniem, bo po pierwsze wszyscy mieszkańcy i tak myśleli, że to Dąbrowski „od legionów i hymnu”, a po drugie, jak sprawdziliśmy, na tabliczkach umieszczonych na budynkach przy tej ulicy znajduje się samo nazwisko, bez imienia. Prawdopodobnie też taki wpis mają na pieczątkach ewentualni właściciele firm.

Przyczepić by się można też do ulicy 1 Sierpnia, ale obecnie data ta, jak mówi prezydent, kojarzy się tylko z wybuchem Powstania Warszawskiego i godziną „W”. Po co więc cokolwiek zmieniać.