Bliżej wyczynowego sportu szybowcowego

Tendencje.Piloci szybowcowi, którzy oglądają lub słuchają relacji medialnych z zawodów szybowcowych, spotykają się z poważnymi błędami informacyjnymi. Sprawozdawcy sportowi niestety często nie odróżniają zawodów w akrobacji szybowcowej, od zawodów w wyścigach szybowcowych. Czasami jest o wiele gorzej, kiedy nie odróżniają typów statków powietrznych, myląc szybowiec z lotnią, paralotnią czy samolotem ultralekkim. Wówczas w relacjach telewizyjnych np. podczas transmisji z zawodów w wyścigach szybowcowych widzimy urywki transmisji z akrobacji szybowcowej. Wynika to niestety z faktu, że sport szybowcowy nie jest sportem tak popularnym i trudnym do transmitowania na żywo, a dla wielu osób po prostu zupełnie niezrozumiałym. Jednak wraz z rozwojem nowoczesnych technik telewizyjnych i dzięki nowoczesnym urządzeniom satelitarnym (oraz tkz. trakingowi), z których korzystają piloci szybowcowi transmisje te zaczynają być coraz bardziej interesujące nie tylko dla środowiska lotniczego, ale również wszystkich sympatyków lotnictwa. Przykładem mogą być poniższe wycinki z transmisji dostępnej pod tym adresem: http://www.youtu(...)related.

Świat.W jakich krajach szybownictwo jest najbardziej popularne. Można zaobserwować, że są to głównie kraje najbardziej rozwinięte gospodarczo, a więc: Niemcy, USA, Wielka Brytania, Francja, Australia, Japonia, Włochy itd., ale o dziwo wśród tych krajów jest również Polska, a Polscy piloci znajdują się w samej czołówce i zawsze z Mistrzostw Świta oraz Mistrzostw Europy (które rozgrywane są na przemian co dwa lata) wracają z medalami. Właśnie przed nami Mistrzostwa Świata w Stanach Zjednoczonych, które rozpoczynają 27 lipca. Zawody te będą rozgrywane w trzech klasach: otwartej, 18 metrowej oraz 15 metrowej, w każdej z nich będzie reprezentować Polskę dwóch zawodników w tym aktualny Mistrz Świata z roku 2010 w klasie 18 metrowej Zbigniew Nieradka.

Klasy szybowcowe podobnie jak w rajdach samochodowych ograniczają lub determinują możliwości używanego przez zawodników sprzętu. W klasie otwartej nie ma żadnych ograniczeń, a więc można używać szybowców o rozpiętości skrzydeł nawet 30 metrów, wszelkie inne nowości techniczne, które pojawiają się i napędzają rozwój technologii oraz produkcji szybowców mogą być wykorzystane pod warunkiem, że sprzęt posiada właściwe certyfikaty narzucone producentom przez Federację Lotnictwa. Klasa 18 metrowa jest najnowszą klasą i jak sama nazwy mówi, ma narzucone producentom sprzętu ograniczenie do max rozpiętości skrzydeł do 18 metrów. Jest to obecnie na świecie najbardziej rozwijająca się klasa i najbardziej popularna wśród pilotów. Producenci w tej klasie sprzedają najwięcej szybowców, a rozwiązania technologiczne w niej zastosowane są tak dopracowane, iż bardzo często szybowce 18 metrowe startują w klasie otwartej której rozwój technologiczny został wyhamowany głównie z uwagi na wysokie koszty produkcji szybowców o dużej rozpiętości a tym samym z uwagi na dużą wagę, co wpływa również na wysokie koszty transportu, hangarowania, obsługi technicznej, itd. W klasie 18 metrowej produkowane są obecnie najbardziej pożądane wśród pilotów szybowcowych szybowce np.: ASG-29, Ventus 2 produkowane w Niemczech oraz JS-1 produkowany w RPA. Szybowce te bardzo często wyposażone są w lekki silnik dolotowy, który normalnie jest schowany w kadłubie, a w przypadku zaniku odpowiednich warunków meteorologicznych na trasie lotu może być użyty i zapewnia bezpieczny powrót na lotnisko. Oczywiście o ciekawostkach technicznych używanych w obecnie produkowanych szybowcach takich jak: winglety, balast wodny, wyważenie, materiały kompozytowe, można pisać bardzo wiele.

Natomiast Klasa 15 metrowa jest jakby następcą klasy standard, która powoli zanika, przynajmniej na zawodach najwyższej rangi. Jednak jedyną różnicą pomiędzy klasą standard a 15 metrową jest fakt, iż szybowce w klasie standard nie posiadają w swoim wyposażeniu „klap” czyli zmiennej geometrii skrzydeł, często więc w klasie 15 metrowej startują jeszcze szybowce, pochodzące z klasy standard. Tak właśnie będzie się działo w dniach 15-26 sierpnia 2012 na lotnisku w Turbi podczas Szybowcowych Mistrzostwach Polski wystartują szybowce w klasie 15 metrowej, a piloci wystartują w dużej większości na szybowcach klasy standard.

Na czym polega rywalizacja. Szybowce pokonują narzuconą przez komisję sędziowską w danym dniu trasę, oczywiście wygrywa ten zawodnik który zadaną trasę pokona w jak najszybszym czasie, wykorzystując aktualne i zmieniające się w czasie konkurencji warunki pogodowe. Wyznaczone trasy przybierają różne kształty: trójkątów, wieloboków, itd., oraz posiadają różną długość od 100 nawet do 750 km w zależności od warunków pogodowych, lecz zawsze start i meta jest na lotnisku zawodów. Zapis i kontrola danych każdego zawodnika w zakresie: odległości, czasów, prędkości, wysokości odbywa się za pomocą specjalnych rejestratorów (czymś w rodzaju czarnych skrzynek), z których dane coraz częściej są dostępne dla komisji sędziowskiej oraz obserwatorów on-line. Obecnie zawodnicy w zawodach szybowcach podczas konkurencji wykorzystują skomplikowane urządzenia nawigacyjno–taktyczne (typu tactical flight computer), które w czasie lotu wykonują bardzo dużo obliczeń parametrów lotu weryfikowanych na bieżąco z uwzględnieniem aktualnych parametrów szybowca: obciążenie balastem wodnym czy zabrudzenie powierzchni skrzydeł odnosząc je do aktualnych warunków pogodowych.

Pilot szybowcowy często nie jest w stanie w 100% wykorzystać tak dużej ilości zmieniających się w czasie danych. Więc najważniejszym elementem, który decyduje o wygraniu konkurencji czy całych zawodów jest duża liczba treningu i doświadczenia podczas którego większość zagadnień taktycznych pilot odbiera w sposób intuicyjny nie wykorzystując danych i parametrów pochodzących z urządzeń elektronicznych znajdujących się w szybowcu. Konkurencje dzienne trwają zwykle kilka godzin i są dla pilotów bardzo wyczerpujące zarówno pod względem psychicznym jak i fizycznym. Pomimo tego, że szybowce wykorzystywane do latania wyczynowego oraz same przygotowania do zawodów to kosztowny trening, coraz więcej zawodników w Polsce startuje na prywatnym sprzęcie, a trzeba zaznaczyć, że koszt szybowca wyczynowego to zwykle kwota od 100 do 800 tyś. PLN.

W ostatnich latach można zaobserwować znaczący przyrost liczby pilotów szybowcowych w Polsce, a przede wszystkim wyczynowych zawodników, którzy coraz liczniej startują w zawodach klasy mistrzostw. Zapraszamy do odwiedzania lotniska Turbia i dopingowania zawodnikom w trakcie Szybowcowych Mistrzostw Polski w Stalowej Woli, a w szczególności Teamowi ze Stalowej Woli.