Jesteśmy miastem przemocy?

Czy przemoc domowa to obce pojęcie dla mieszkańców Stalowej Woli, a może w domach jest to codzienność dla wielu kobiet i dzieci. Sprawdziliśmy jak wiele osób doświadcza przemocy domowej w naszym mieście.

Zdefiniowanie pojęcia przemoc domowa jest trudne do wykonania. Ujęcia stricte naukowe często nie odnoszą się do rzeczywistości. Dla wielu ludzi przemocą domową jest: katowanie drugiej osoby, zdarzające się na porządku dziennym ciężkie pobicia niosące za sobą trwałe urazy, znęcanie się psychiczne prowadzące do nerwic bądź myśli samobójczych. Dla innych osób przemoc zaczyna się już przy daniu dziecku klapsa, krzykach, wrzaskach ze strony współmałżonka. Co ciekawe gros osób za przemoc w ogóle nie uznaje większości wymienionych zachowań.

Przemoc domowa (przemoc w rodzinie) jest to zamierzone i wykorzystujące przewagę sił działanie przeciw członkowi rodziny, naruszające prawa i dobra osobiste, powodujące cierpienia i szkody. Przemocą domową jest każde działanie jednego z członków rodziny lub zaniedbanie, które zagrażają życiu, cielesnej i psychicznej integralności lub wolności innego członka tej samej rodziny bądź poważnie szkodzą jego (jej) osobowości. Działanie takie może mieć charakter fizyczny, psychiczny, seksualny, bądź ekonomiczny.

Przemoc w rodzinie to jednorazowe albo powtarzające się umyślne działania lub zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste członków rodziny, w szczególności narażające te osoby ma niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające ich godność, nietykalność cielesną, wolność, w tym seksualną, powodujące szkodę na ich zdrowiu fizycznym lub psychiczny, a także wywołujące cierpienie i krzywdy moralne u osób dotkniętych przemocą. (Ustawa z dn. 29.07.2005. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, art. 2).

Jak wynika z diagnozy zjawiska przemocy dokonanej w Gminie Stalowa Wola przez Stowarzyszenie na Rzecz Osób Dotkniętych Przemocą w Rodzinie „Tarcza”, która została przeprowadzona na przełomie lipca i sierpnia 2011 r. wynika, że mieszkańcy Stalowej Woli mają różne opinie na temat tego co można uznać za przemoc. Spośród kilku zachowań respondenci mogli wybrać jedną z pięciu odpowiedzi: Zdecydowanie tak, raczej tak, raczej nie, zdecydowanie nie oraz trudno powiedzieć. My skupimy się na odpowiedziach- zdecydowanie tak- gdyż są one najbardziej pewnymi formami przemocy dla mieszkańców Stalowej Woli.

Formy przemocy: ciężkie pobicie skutkujące złamaniami, utratą przytomności itp. (90%), pobicia pozostawiające siniaki, otarcia naskórka (79%,) wyrzucanie z domu (73%), wymuszanie pożycia seksualnego (72%), grożenie śmiercią (70%), przemoc ekonomiczna, zabieranie pieniędzy, wartościowych rzeczy bez zgody drugiej osoby (67%), ograniczenie dostępu np. do toalety, kuchni (61%), zaniedbanie dziecka, czyli brak dbałości w zakresie jego żywienia, higieny osobistej (60%), spoliczkowanie (54%), wyzywanie, wulgarne słownictwo (53%), grożenie pobiciem (52%), Szarpanie popychanie (47%), krzyki, wrzaski (43%), danie dziecku klapsa (19%).

Jak dowodzą wyniki badań tak naprawdę wszelkie formy przemocy fizycznej są za nią uważane. Jeśli chodzi o przemoc psychiczną m.in. stosowanie wulgarnego słownictwa, groźby, krzyki czy wrzaski dla co drugiej osoby nie są one zdecydowaną, niezaprzeczalną formą przemocy.

Ciekawe jest również to, że tylko 1/5 rodziców uważa danie dziecku klapsa ze przemoc. Odwracając pytanie klaps jest formą przemocy dla tylko 18% osób. Dla rozwiania wszelkich wątpliwości według polskiego prawa danie dziecku klapsa jest przecież przejawem przemocy.

Mieszkańcy Stalowej Woli wskazali, że alkohol najczęściej przyczynia się do tego, że w danym domu występuje przemoc rodzinna, taką odpowiedź wybrało 60% respondentów. Sprawcy przemocy byli jej ofiarami w dzieciństwie i teraz wobec własnej rodziny postępują w ten sam sposób- tak uważa 42% ankietowanych. Agresywne usposobienie przyczynia się do przemocy według 39% mieszkańców Stalowej Woli. 36% osób uważa, że złe wychowanie jest powodem tego, że agresor stosuje przemoc w rodzinie. Przemoc w rodzinie dla 33% osób spowodowana jest chorobą psychiczną partnera lub innego sprawcy. Problemy życiowe oraz zła sytuacja materialna według 1/6 respondentów może być przyczyną przemocy.

Policyjne statystyki nie dają złudzeń jakoby w Stalowej Woli nie było przemocy domowej. Średnio policja interweniuje w związku z przemocą domową na terenie miasta ok. 26 razy w ciągu sześciu miesięcy. Od 1 stycznia 2008 r. do 30 czerwca 2011 r. liczba przeprowadzonych interwencji dotyczących przemocy w rodzinie na terenie Gminy Stalowa Wola wyniosła 186, z czego 51 interwencji podjęto w 2008 r.; 35 – w 2009 r.; 72 – w 2010 r. oraz 28 – w I poł. 2011 r.

Sprawcą przemocy domowej w świetle danych KPP w Stalowej Woli jest niemal wyłącznie mężczyzna (97,3% ogółu sprawców), a tylko znikomy odsetek sprawców (tj. 2,7%) stanowią kobiety. Najczęstszymi pokrzywdzonymi są panie w 57,5% przypadków. Średnio sześć na dziesięć ofiar przemocy domowej stanowią kobiety, co czwarty poszkodowany to małoletni poniżej 13 roku życia, a co ósmy to małoletni w wieku od 13-18 lat.

Przemoc w rodzinie obejmuje różnorodne przejawy patologicznych zachowań skierowanych wobec członków rodziny. Wbrew potocznym przekonaniom, to nie tylko przemoc o charakterze fizycznym, która pozostawia widoczne ślady w postaci obrażeń ciała, ale także wszelkiego rodzaju zachowania mające na celu zadanie cierpienia emocjonalnego ofierze.

Jak dowodzą dane Komendy Głównej Policji, w latach 2008-2010 w Polsce przeprowadzano rocznie ponad 80 tyś. interwencji dotyczących przemocy w rodzinie, zaś liczba poszkodowanych oscylowała od ok. 132 tys. do prawie 140 tys. osób rocznie. Liczbę sprawców przemocy w rodzinie w tym okresie szacowano na ponad 80 tys. rocznie. Na tle ogólnopolskich danych Stalowa Wola nie jest miejscem gdzie notuje się wiele przypadków przemocy. Nie należy jednak zapomnieć o tym, że wiele ofiar cierpi po ciuchu i pozwala się katować swojemu oprawcy.