Ile kosztuje nas utrzymanie zabytków?

Gmina musi dbać o zabytki pozostające w jej zasobach. Remont zabytkowego obiektu jest bardzo kosztowny. Ile gmina wydała na ratowanie starych obiektów?

Radni zapoznali się ze sprawozdaniem z Programu opieki nad zabytkami 2014- 2017. Wynika z niego, że przez cztery lata stan zachowania wielu stalowowolskich zabytków uległ znacznej poprawie. Gmina remontuje swoje obiekty również korzystając z dofinansowania zewnętrznego. Pomaga także zachować dla potomności zabytki znajdujące się na terenach do niej nie należących. W gminie znajduje się 281 obiektów zabytkowych. Są wśród nich obiekty sakralne, użyteczności publicznej, domy, cmentarze i kapliczki.

„ZAMEK” LUBOMIRSKICH, ul. Sandomierska 1, Muzeum Regionalne

W 2014 roku przeprowadzono prace obejmujące modernizację instalacji systemów bezpieczeństwa. Prace polegały na wykonaniu instalacji systemu sygnalizacji pożaru oraz systemu sygnalizacji włamania i napadu. Koszt wykonanych robót wyniósł 246050 zł. Przeprowadzono również remont elewacji budynku Muzeum. Koszt prac: 67 tys. zł. W 2016 roku dostosowano sale ekspozycyjne na I piętrze budynku Muzeum do nowych wymogów bezpieczeństwa zbiorów pod względem przeciwpożarowym, antywłamaniowym oraz klimatyzacji, wymieniono także instalację oświetleniową. Koszt wykonanych prac: 300 tys. zł.

BUDYNEK CK SĄDU POWIATOWEGO, ul. Rozwadowska 12

W 2015 roku przeprowadzono w budynku prace polegające na wykonaniu systemu sygnalizacji pożaru oraz systemu włamania i napadu oraz montaż krat okiennych w oparciu o dokumentację projektową. Koszt wykonanych prac: 73178 zł.

BUDYNEK TOWARZYSTWA GIMNASTYCZNEGO ,,SOKÓŁ”, ul. Rozwadowska 21

W 2015 roku przeprowadzono I etap prac remontowo- konserwatorskich budynku Towarzystwa Gimnastycznego ,,Sokół”. W trakcie prac dokonano wymiany konstrukcji dachowej oraz pokrycia dachu, wykonano nowe obróbki blacharskie i orynnowanie. Na poziomie murłat zrobiono wieńce spinające ściany budynku. Przeprowadzono remont kominów, naprawiono spękania murów zewnętrznych oraz dokonano wzmocnienia ścian szczytowych poprzez obmurowanie ich cegłą. Koszt przeprowadzonych prac: 160 440,01 zł.

ZESPÓŁ PAŁACOWO - PARKOWY LUBOMIRSKICH, ul. Lipowa

W latach 2014- 2017 podjęto działania na rzecz ochrony zabytkowej zieleni. Przeprowadzono kilkakrotne koszenie i grabienie terenu parku w Charzewicach (koszt zabiegów: 290412 zł). W 2014 roku opracowano projekt techniczny alejek w parku (koszt opracowania dokumentacji: 17200 zł). W 2016 roku opracowano projekt przebudowy bramy wjazdowej do parku w Charzewicach od strony ul. Lipowej (10578 zł). W 2017 r. Gmina Stalowa Wola pozyskała środki unijne poprzez NFOS i GW w Warszawie na zadanie pn. „Pielęgnacja drzew w Zespole Parkowo- Pałacowym w Stalowej Woli Charzewicach” w wysokości 294300 zł. W br. zostało ono częściowo zrealizowane. W 2017 roku wykonano prace remontowe polegające na przebudowie bramy głównej Parku w Charzewicach (koszt: 72570 zł). W tymże roku opracowano projekt techniczny przebudowy dachu i zabezpieczenia budynku przechowalni owoców w Parku w Charzewicach (koszt opracowania dokumentacji: 18 327 zł).

W ramach zadania ,,Modelowanie kompleksowej rewitalizacji Stalowej Woli z wykorzystaniem narzędzi partycypacji społecznej w latach 2016- 2018” w 2017 roku wykonano między innymi takie prace jak: koncepcja zagospodarowania Placu Piłsudskiego oraz terenów do niego przyległych, inwentaryzacja archiwalna budynków przy ul. 1- go Sierpnia 7a i 11, rewitalizacja Rozwadowa (badania archeologiczne, rewitalizacyjne, ekofizjograficzne, inwentaryzacja archeologiczna, projekty budowlane i wykonawcze rewitalizacji Rynku), przebudowa i rozbudowa budynku „Sokół” – projekt budowlany, dworzec PKP Rozwadów - kwerenda archiwalna. Koszt przeprowadzonych prac: 606090 zł. Z budżetu Gminy Stalowa Wola wydatkowano 60609 zł. Zadanie realizowane jest przy pomocy finansowej Ministerstwa Rozwoju (kwota: 81 822,15 zł) i Unii Europejskiej (kwota: 463658,85 zł). Środki finansowe z budżetu gminy na zabytki przyznawane są rokrocznie również w oparciu o wnioski właścicieli zabytków lub ich pełnomocników, złożone na podstawie uchwały w sprawie zasad i trybu postępowania, udzielania i rozliczania dotacji celowych na prace konserwatorskie, restauratorskie i roboty budowlane, przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków. A oto zadania z dofinansowaniem gminy.

CMENTARZ PARAFIALNY PRZY UL. KLASZTORNEJ NA OS. ROZWADÓW

W latach 2014- 2017 roku przeprowadzono prace remontowe i konserwatorskie przy pomnikach nagrobnych na terenie cmentarza parafialnego i wchodzącego w jego skład cmentarza wojennego z I i II wojny światowej. Środki finansowe pochodzące z kwesty prowadzonej przez Fundację „Przywróćmy Pamięć” ze Stalowej Woli oraz dotacji Podkarpackiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków i Gminy Stalowa Wola pozwoliły na powstrzymanie przed dalszą destrukcją dwunastu zabytkowych nagrobków. Wykonane prace polegały na oczyszczeniu nagrobków z wszelkich nawarstwień brudu, mchu, glonów i porostów, impregnacji strukturalnej- wzmacniającej kamienne rzeźby i cokoły, stabilizacji pomników w gruncie (jak w przypadku nagrobka ks. Jana Jakiela, Władysława Dumaire czy Władysława Bożka), uzupełnieniu ubytków kamienia i rekonstrukcji wielu brakujących detali– szat, dłoni, palców postaci etc., w końcu hydrofobizacji pomników, celem zapobiegania wnikaniu wody w strukturę kamienia. Wykonano również konserwację metalowych ogrodzeń nagrobków z uzupełnieniem brakujących elementów. Na Cmentarzu Parafialnym przeprowadzono prace konserwatorskie przy następujących nagrobkach: ks. Jana Leszczyńskiego z 1906 r., Pomnik ku czci Powstańców 1863 r. z 2 poł. XIX w., Andrzeja Czernieckiego z końca XIX w., Pomnik Grunwaldzki 1410-1910 z pocz. XX w., ks. Jana Jakiela z pocz. XX w., Władysława Dumaire z pocz. XX w., Anny Błaszkiewicz z pocz. XX w., Tomasza Szostka z pocz. XX w., Wincentego i Witolda Grabczyńskich z 2 poł. XIX w., Ksawerego Tytena z końca XIX w., Ambrożego Ślepowrona z przełomu XIX/XX w., na Cmentarzu Wojennym przy nagrobku: Władysława Bożka z 1 ćw. XX w.

Na przedmiotowe prace konserwatorskie i remontowe wydatkowano z budżetu Gminy łącznie 56518 zł. Na terenie Cmentarza Parafialnego wykonana została z kostki granitowej nowa alejka główna od bramy głównej w głąb cmentarza. Na jej wykonanie przyznana została dotacja z budżetu Gminy Stalowa Wola w wysokości 90 tys. zł. W okresie sprawozdawczym Parafia p.w. Matki Boskiej Szkaplerznej dokonała zakupu systemu informatycznego ewidencji osób pochowanych GROBNET, który stanowi również ważny aspekt w ewidencji zabytkowych nagrobków i służy dalszym pracom na rzecz ich ochrony. Wykonano też roboty budowlane, prace remontowe i konserwatorskie przy zabytkach na terenie miasta, pozostających w zarządzie Miejskiego Zakładu Budynków, Wspólnot Mieszkaniowych oraz osób prywatnych. Wśród nich znalazły się: Dom- ul. Bema 23, bloki mieszkalne- ul. R. Dmowskiego 2, 3, 7, 18, 19, blok mieszkalny- ul. Niezłomnych 2, dom- ul. Niezłomnych 13, blok mieszkalny- ul. Ofiar Katynia 29, blok mieszkalny- ul. Ks. J. Popiełuszki 11, blok mieszkalny- ul. Wolności 4. W trakcie robót termomodernizacyjnych w/w budynków zachowano bogaty detal w formie boniowania, ozdobnych gzymsów i obramień okiennych, wyremontowano attyki, wymieniono stolarkę drzwiową, założono nowe obróbki blacharskie i orynnowanie, odtworzono elementy wykonane z płytek klinkierowych, wykonano tynki z kryształkami miki, odtworzono pierwotny wysięg gzymsu, odtworzono oryginalną artykulację filarków międzyokiennych.

Nowe zabytki

Po lustracji 285 obiektów na terenie miasta okazało się, że część obiektów zostało w latach pomiędzy 2006 a 2017 rokiem przekształcona, zniszczona lub uległa rozbiórce. Z uwagi na zatracone w znacznej mierze wartości lub rozbiórkę poszczególnych budynków wystąpiono do WKZ o skreślenie części z nich z Gminnej Ewidencji Zabytków. W 2016 roku dokonano aktualizacji Gminnej Ewidencji Zabytków Stalowej Woli, w wyniku której włączono doń następujące obiekty: dom- ul. Broniewskiego 15, blok mieszkalny- ul. Metalowców 4, budynek Urzędu Skarbowego- ul. Metalowców 6, blok mieszkalny- ul. Metalowców 7, 9, z ul. Ogrodowej 132- obora podworska, spichlerz podworski, kuźnia podworska, browar podworski, a także dom- ul. Rozwadowska 37 i plebania- ul. Ks. P. Ściegiennego 20. Do rejestru zabytków nieruchomych województwa podkarpackiego wpisany został budynek Towarzystwa Gimnastycznego ,,Sokół” przy ul. Rozwadowskiej 21, do rejestru zabytków ruchomych wpisane zostało: wyposażenie Miejskiego Domu Kultury przy ul. 1 Sierpnia 9.